Ja, alle personen die onder de Tijdelijke Richtlijn vallen mogen betaald arbeid verrichten in Nederland. Op dat moment wordt de uitkering van het leefgeld stopgezet. Meer daarover lees je terug in het thema Werk, Onderwijs & Vrije Tijd.

Zoals gezegd, lopen Oekraïense ontheemden risico op uitbuiting door werkgevers. Het is fijn als jij alert bent op mogelijke signalen van uitbuiting:

• Er is geen arbeidsovereenkomst of contract
• Werkgever wil alleen contact uitbetalen
• Salaris wordt niet, gedeeltelijk of te laat betaald
• Gevaarlijk werk, onveilige werkplek
• Lange dagen werken
• Het innemen van paspoort en documenten door de werkgever
• Ontwijkende antwoorden op vragen over de aard van het werk

Het korte antwoord is dat je gast dezelfde rechten en plichten heeft als Nederlanders. Helaas zijn ook OekraÏense ontheemden in de praktijk kwetsbaar voor uitbuiting en slechte behandeling. Help je gast risico’s hierop te voorkomen door toe te zien dat de volgende zaken goed zijn geregeld:

• Het salaris is tenminste het minimumloon
• Vakantie, vrije dagen en het melden van verzuim
• Salaris wordt maandelijks betaald op de bankrekening van je gast

Je gast kan op diverse manieren een betaalde baan vinden:

• Via grote vacaturewebsites zoals Indeed of Nationale Vacaturebank
• Via uitzendbureaus
• Via het gemeentelijk werkbedrijf of het UWV
• Via RefugeeWork, een platform met vacatures voor vluchtelingen in 11 talen
• Via vrienden, familie en bekenden

Ja, Oekraïense ontheemden mogen in loondienst werken in Nederland. Je gast moet hiervoor aan de volgende voorwaarden voldoen:

• De gast valt onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming
• De gast staat ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP)
• De gast heeft een burgerservicenummer (BSN)*
• De gast heeft een geldig bewijs van verblijf

*Bij inschrijving in de BRP krijgt een ontheemde automatisch een BSN

Let op: het leefgeld van je gast wordt stopgezet, zodra je gast inkomsten uit werk krijgt, ongeacht de hoogte van het loon!

Je gast bevindt zich in een kwetsbare positie. Mensen uit Oekraïne lopen risico om slachtoffer te worden van mensenhandel en uitbuiting. Zij kunnen onder schrijnende omstandigheden gedwongen worden tot werk, sekswerk of criminele activiteiten. Signalen die daarop kunnen wijzen:

• Je gast krijgt een aanbod voor werk dat klinkt als ‘te goed om waar te zijn’
• Je gast beschikt niet over eigen identiteitspapieren of iemand anders doet telkens het woord
• Je gast moet veel werken onder slechte omstandigheden in ruil voor een slecht/zeer laag salaris
• Je ziet blauwe plekken of andere sporen die kunnen duiden op fysiek geweld
• Je gast reageert angstig op bepaalde personen die hem/haar bezoeken of bellen en doet geheimzinnig over zijn of haar werk

Neem dan bij signalen of mogelijke signalen (‘niet pluis gevoel’) neem dan contact op met de politie via 0900 – 8844. In acute situaties bel je altijd 112.