RefugeeHomeNL is een consortium (samenwerkingsverband) tussen vier partijen dat is opgericht op initiatief van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Het Nederlandse Rode Kruis, het Leger des Heils, Vluchtelingenwerk en Stichting Takecarebnb bundelen hun krachten in RefugeeHomeNL met als doel een veilige, duurzame en humane vorm van particuliere opvang aan Oekraïense ontheemden te coördineren en te faciliteren. Wij brengen de vraag van vluchtelingen uit Oekraïne samen met het spontane hulpaanbod van Nederlandse gastgezinnen en bieden zowel gast als gastgezin support om het verblijf prettig en veilig te laten verlopen. In maart 2022 is het consortium gestart. Het project RefugeeHomeNL is op 31 december 2023 gestopt.

We horen regelmatig van gastgezinnen terug dat ze het lastig vinden om de periode van samenwonen te beëindigen. Er is (nog) weinig perspectief voor de Oekraïense ontheemden en veel is nog onzeker. Soms wordt daarom het samenwonen doorgezet, terwijl daar maar weinig animo voor is. Een particuliere opvangplek is altijd een tijdelijke oplossing. Daarnaast behoudt je gast het recht op opvang. Niemand komt dus op straat te staan. Het tegen je zin in opvang blijven bieden, is een slecht idee. We drukken je daarom op het hart om dit niet te doen. Zoek contact met je gemeente om de oplossingen te bespreken.

Je gast heeft de volgende opties als het verblijf eindigt. Die zijn:

• Opvang in een Gemeentelijke Opvanglocatie
• Zelfstandig woonruimte vinden (particuliere opvang buiten RefugeeHomeNL om, huren of kopen)
• Terugkeer naar Oekraïne of ander land van herkomst

Gemeentelijke Opvang

Zo lang je gast valt onder de Tijdelijke Richtlijn, behoudt hij of zij recht op opvang. Hiervoor kan je gast altijd terecht bij de Gemeentelijke Opvang. In eerste instantie neemt je gast hiervoor contact op met de gemeente waar hij/zij nu woont of graag naartoe wilt. De gemeente bekijkt of er in desbetreffende gemeente plek is. Als er geen plek is, wordt binnen de Veiligheidsregio gekeken waar ruimte is. Is ook binnen de regio geen ruimte? Dan wordt overgegaan tot plaatsing buiten de huidige of voorkeursregio.

Zelfstandig woonruimte

Steeds vaker slagen gasten erin om zelfstandig woonruimte te vinden. Bijvoorbeeld bij vrienden of familie, via een ander initiatief voor particuliere opvang of door een kamer of een appartement te huren. Let op: bij zelfstandig huren of kopen van woonruimte verliest je gast het recht op leefgeld.

Terugkeer

De gast kan ook besluiten terug te keren naar Oekraïne. De Dienst Terugkeer & Vertrek biedt hierin ondersteuning. Ons advies is om eerst informatie in te winnen via RefugeeHelp. Voor gasten met niet-Oekraïense nationaliteit (de zogenaamde derdelanders) die willen terugkeren naar hun oorspronkelijke land van herkomst, kan een beroep worden gedaan op de expertise van IOM (UN Migration).

Net als bij het sporten verschilt het aanbod en de specifieke regeling van gemeente tot gemeente. Over het algemeen geldt dat er ruimhartige regelingen zijn om mensen die het financieel minder hebben zo veel mogelijk mee te laten doen. Informeer hiervoor bij je gemeente of desbetreffende club of vereniging.

Na de Russische inval in Oekraïne zijn veel sportverenigingen initiatieven gestart om Oekraïense vluchtelingen welkom te heten. Vaak kunnen zij gratis of tegen gereduceerd tarief lid worden van bijvoorbeeld voetbalclub, tennis- of atletiekvereniging. Nagenoeg alle Nederlandse gemeenten kennen daarnaast regelingen en sportpassen voor mensen met kleine inkomens om gratis of tegen gereduceerd tarief bijvoorbeeld naar het zwembad of schaatsbaan te gaan.

Uitbuiting is strafbaar. Heb je vermoedens van uitbuiting? Dan is het in alle gevallen raadzaam om aangifte te doen bij de politie. Bel hiervoor met 0900 – 8844. Heb je twijfels of vind je het prettig om eerst te overleggen? Neem dan contact op met je gemeente voor advies.

Zoals gezegd, lopen Oekraïense ontheemden risico op uitbuiting door werkgevers. Het is fijn als jij alert bent op mogelijke signalen van uitbuiting:

• Er is geen arbeidsovereenkomst of contract
• Werkgever wil alleen contact uitbetalen
• Salaris wordt niet, gedeeltelijk of te laat betaald
• Gevaarlijk werk, onveilige werkplek
• Lange dagen werken
• Het innemen van paspoort en documenten door de werkgever
• Ontwijkende antwoorden op vragen over de aard van het werk

Heeft je gast door een beperking extra hulp en zorg nodig? Dan kunnen zij terecht bij het WMO-loket van de gemeente. Uiteraard is het prettig als jij je gast hierbij assisteert. Na melding en aanvraag volgt in de regel een gesprek en onderzoek. Hieruit volgt een advies, waarin de zorgvraag van je gast wordt gespecificeerd. Na akkoord op dit advies, kunnen verdere stappen worden gepland.

Ook in dat geval ga je eerst naar de huisarts. De huisarts kan doorverwijzen naar andere hulpverleners. Bijvoorbeeld Empatia, een geestelijk gezondheidsprogramma gericht op vluchtelingen uit Oekraïne. Daarnaast werken veel huisartsen met praktijkondersteuners die gespecialiseerd zijn in het hulp bieden bij psychische of mentale klachten. Op RefugeeHelp is veel informatie te vinden over dit onderwerp in diverse talen.

1. Leer over elkaars cultuur: neem de tijd om te leren over de cultuur van de ander, inclusief hun geschiedenis, tradities en gewoonten. Dit kan helpen om misverstanden te verminderen.
2. Wees nieuwsgierig: stel vragen en sta open om te leren over de perspectieven en ervaringen van de ander. Dit kan helpen om wederzijds begrip en respect te bevorderen.
3. Toon respect: respecteer de verschillen tussen de culturen en vermijd vooroordelen en stereotypen. Toon respect voor de waarden en overtuigingen van de ander, zelfs als deze verschillen van jouw eigen overtuigingen.
4. Wees geduldig: er kunnen misverstanden ontstaan vanwege taalbarrières of culturele verschillen. Wees geduldig en probeer de communicatie te verbeteren.
5. Probeer nieuwe dingen: sta open voor nieuwe ervaringen en probeer dingen uit die belangrijk zijn in de cultuur van de ander. Dit kan helpen om wederzijds begrip te vergroten en een gevoel van verbondenheid te creëren.
6. Probeer elkaars keuken: kook voor elkaar een typisch Nederlands of Oekraïens gerecht
7. Bezoek culturele evenementen: bezoek festivals, feesten, tentoonstellingen of voorstellingen die de cultuur van de ander weerspiegelen. Dit kan helpen om een betere waardering te krijgen voor de tradities en gewoonten van de ander.
8. Leer een nieuwe taal: leer enkele basiswoorden of zinnen in de taal van de ander. Dit kan helpen om de communicatie te verbeteren en het kan ook worden gewaardeerd als een teken van respect voor de cultuur van de ander.
9. Bezoek lokale attracties: bezoek bezienswaardigheden of toeristische plekken in Nederland en leer meer over de geschiedenis en cultuur van het land. Dit kan helpen om een beter begrip te krijgen van de achtergrond en context van de ander.
10. Neem deel aan lokale activiteiten: probeer deel te nemen aan activiteiten die belangrijk zijn in de cultuur van de ander, zoals sporten, spelletjes, dansen of muziek. Dit kan helpen om een gevoel van verbondenheid te creëren en wederzijds begrip te bevorderen.

1. Leer de basis van de Nederlandse taal. Het kennen van enkele basiswoorden en -zinnen in het Nederlands kan helpen bij dagelijkse interacties en kan ook een positieve indruk maken op Nederlandse mensen. Het volgen van een taalcursus kan helpen bij het leren van de taal.
2. Verken de Nederlandse cultuur. Nederland heeft een rijke geschiedenis en cultuur die het ontdekken waard zijn. Bezoek musea, historische gebouwen en steden en ontdek de Nederlandse tradities zoals Sinterklaas en Koningsdag.
3. Maak vrienden met Nederlanders. Het opbouwen van vriendschappen met Nederlandse mensen is een geweldige manier om de cultuur te begrijpen en de taal te oefenen. Sluit je aan bij clubs of verenigingen die overeenkomen met jouw interesses of hobby’s om nieuwe mensen te ontmoeten.
4. Probeer Nederlandse gerechten. De Nederlandse keuken heeft veel te bieden, van stamppot en erwtensoep tot stroopwafels en bitterballen. Probeer enkele van deze gerechten om de Nederlandse smaken te ontdekken.
5. Houd een open geest en respecteer de Nederlandse cultuur. Nederland heeft een eigen manier van leven en werken die mogelijk anders is dan wat je gewend bent. Het is belangrijk om een open geest te houden en respect te hebben voor de Nederlandse cultuur en tradities.

Hopelijk zullen deze tips helpen bij het ontdekken van de Nederlandse taal en cultuur en het zich thuis voelen in Nederland.

Hier zijn vijf tips voor Nederlandse mensen die willen communiceren met Oekraïense gasten:

1. Leer enkele basiswoorden in het Oekraïens, zoals “hallo” (vitayu), “dank je” (dyakuyu), “ja” (tak) en “nee” (ni). Het spreken van enkele woorden in de taal van je gasten zal worden gewaardeerd en kan bijdragen aan een positieve uitwisseling.
2. Maak gebruik van online vertaalhulpmiddelen zoals Google Translate of Microsoft Translator om snel en gemakkelijk teksten te vertalen. Houd er echter rekening mee dat deze hulpmiddelen soms onnauwkeurigheden kunnen bevatten, dus probeer ook eenvoudige woorden en zinnen te leren om basiscommunicatie mogelijk te maken.
3. Probeer de culturele achtergrond van je gasten te begrijpen. In de Oekraïense cultuur wordt bijvoorbeeld veel waarde gehecht aan familie, dus het stellen van vragen over hun familie en achtergrond kan een goede manier zijn om een gesprek te beginnen en een band op te bouwen.
4. Let op de lichaamstaal en toon van je gasten tijdens de communicatie. In de Oekraïense cultuur is het bijvoorbeeld gebruikelijk om luid te praten en veel gebaren te maken tijdens gesprekken, wat voor Nederlanders mogelijk ongewoon kan zijn.
5. Wees respectvol en geïnteresseerd in de cultuur en tradities van je gasten. Het delen van informatie over de Nederlandse cultuur en het stellen van vragen over de Oekraïense cultuur kan helpen om de communicatie soepeler te laten verlopen.

Er zijn verschillende online hulpmiddelen en apps beschikbaar om Nederlandse mensen te helpen communiceren met Oekraïense gasten, zoals Duolingo voor het leren van het Oekraïens en Linguee voor vertalingen van zinnen en woorden.