Ja, het is mogelijk om Nederland tijdelijk te verlaten voor bijvoorbeeld familiebezoek. Om verzekerd te blijven van je rechten in Nederland dient het vertrek altijd aangekondigd te worden bij de gemeente. Bij terugkeer dient de gast dit ook weer te melden bij de gemeente. De maximale duur van een verblijf buiten Nederland is 28 dagen. Langer wegblijven of onaangekondigd vertrekken en terugkomen kan consequenties hebben voor de rechten van je gast. Meer informatie lees je hier.

We horen regelmatig van gastgezinnen terug dat ze het lastig vinden om de periode van samenwonen te beëindigen. Er is (nog) weinig perspectief voor de Oekraïense ontheemden en veel is nog onzeker. Soms wordt daarom het samenwonen doorgezet, terwijl daar maar weinig animo voor is. Een particuliere opvangplek is altijd een tijdelijke oplossing. Daarnaast behoudt je gast het recht op opvang. Niemand komt dus op straat te staan. Het tegen je zin in opvang blijven bieden, is een slecht idee. We drukken je daarom op het hart om dit niet te doen. Zoek contact met je gemeente om de oplossingen te bespreken.

Je gast heeft de volgende opties als het verblijf eindigt. Die zijn:

• Opvang in een Gemeentelijke Opvanglocatie
• Zelfstandig woonruimte vinden (particuliere opvang buiten RefugeeHomeNL om, huren of kopen)
• Terugkeer naar Oekraïne of ander land van herkomst

Gemeentelijke Opvang

Zo lang je gast valt onder de Tijdelijke Richtlijn, behoudt hij of zij recht op opvang. Hiervoor kan je gast altijd terecht bij de Gemeentelijke Opvang. In eerste instantie neemt je gast hiervoor contact op met de gemeente waar hij/zij nu woont of graag naartoe wilt. De gemeente bekijkt of er in desbetreffende gemeente plek is. Als er geen plek is, wordt binnen de Veiligheidsregio gekeken waar ruimte is. Is ook binnen de regio geen ruimte? Dan wordt overgegaan tot plaatsing buiten de huidige of voorkeursregio.

Zelfstandig woonruimte

Steeds vaker slagen gasten erin om zelfstandig woonruimte te vinden. Bijvoorbeeld bij vrienden of familie, via een ander initiatief voor particuliere opvang of door een kamer of een appartement te huren. Let op: bij zelfstandig huren of kopen van woonruimte verliest je gast het recht op leefgeld.

Terugkeer

De gast kan ook besluiten terug te keren naar Oekraïne. De Dienst Terugkeer & Vertrek biedt hierin ondersteuning. Ons advies is om eerst informatie in te winnen via RefugeeHelp. Voor gasten met niet-Oekraïense nationaliteit (de zogenaamde derdelanders) die willen terugkeren naar hun oorspronkelijke land van herkomst, kan een beroep worden gedaan op de expertise van IOM (UN Migration).

Uiteraard, kan en mag dit als gast en gastgezin dit zien zitten! Tot 4 maart 2025 is de Richtlijn Tijdelijke Bescherming van kracht en houden vluchtelingen uit Oekraïne recht op opvang, werk, onderwijs en medische zorg in alle EU-lidstaten.

Ja, vluchtelingen uit Oekraïne mogen een auto kopen met een Nederlands kenteken. Voor hen geldt dan dat zij:

• Een WA-verzekering moeten afsluiten
• Motorrijtuigenbelasting moeten betalen
• Het kenteken van de auto op hun eigen naam moeten overschrijven: daarvoor is geldige legitimatie nodig en een uittreksel uit de BRP (aan te vragen bij de gemeente)

Ja, een Oekraïense auto kan in Nederland worden gebruikt, wanneer deze wordt geregistreerd. Er geldt dan een vrijstelling van de belasting van personenauto’s en motorrijwielen. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet er zijn voldaan aan de volgende voorwaarden:

• Het motorrijtuig staat ingeschreven in het Oekraïense kentekenregister
• De gast is zelf met het betreffende voertuig naar Nederland gekomen
• Het voertuig wordt geregistreerd bij de Belastingdienst

Op de website van de Belastingdienst staat stap voor stap uitgelegd hoe dit werkt.

Ja, momenteel mag je gast, mits zij of hij beschikt over een geldig Oekraïens rijbewijs, autorijden in Nederland en de rest van de EU. Oekraïense rijbewijzen die vóór 2022 zijn verlopen, dienen wel eerst door de Oekraïense autoriteiten te worden verlengd. Dit verloopt via de OekraÏense ambassade. OekraÏense rijbewijzen die ná 2022 zijn verlopen, worden automatisch verlengd voor de duur van de noodtoestand in het land.

In de meeste gevallen zijn gasten meeverzekerd op de Aansprakelijkheidsverzekering van het gastgezin. Gasten worden door de verzekeraar beschouwd als logé. Bij schade aan je woning of inboedel, dien je daarom in eerste instantie een claim in bij je eigen verzekeraar. Biedt de Aansprakelijkheidsverzekering, woonhuisverzekering of inboedelverzekering geen dekking? Dan kun je een claim indienen via de gemeente. Gemeenten zijn op grond van de Regeling Opvang Ontheemden Oekraïne verplicht een verzekering tegen de financiële gevolgen van wettelijke aansprakelijkheid af te sluiten. De manier waarop dit precies geregeld is, verschilt per gemeente. Neem voor meer informatie daarover contact op met je gemeente.

Ja, het aanbieden van particuliere opvang kan gevolgen hebben voor de hoogte van lokale heffingen. Het gaat hierbij om de afvalstoffenheffing en rioolheffing die de gemeente in rekening brengt. En om de zuiveringsheffing en verontreinigingsheffing van het waterschap. De gemeente en het waterschap baseren de hoogte van deze heffingen in de regel op basis van de omvang van het huishouden. Eventuele extra kosten door de stijging van lokale heffingen kunnen worden gedekt uit de wooncomponent van het leefgeld dat je gast krijgt. Ook hiervoor geldt weer dat het verstandig is om daar samen goede afspraken over te maken.

Gemeenten en waterschappen hanteren een kwijtscheldingsregeling voor huishoudens onder een bepaalde inkomensgrens. Uitgangspunt is dat het bieden van particuliere opvang geen consequenties heeft voor de hoogte van de kwijtschelding. Neem contact op met je gemeente of waterschap mocht hierin toch iets veranderen.

Nee, het kabinet staat erop dat toeslagen niet worden verminderd als je particuliere opvang aanbiedt. Je behoudt je volledige toeslagen.

Een tijdige, correcte en volledige inschrijving van je gasten in de BRP (Basisregistratie Personen) is van belang. De Dienst Toeslagen moet immers in staat zijn om deze situaties te herkennen. Mocht je eventueel toch een brief ontvangen over een wijziging van de samenstelling van je huishouden en het verminderen van toeslagen, neem dan zo spoedig mogelijk contact op met de Belastingtelefoon: 0800 – 0543.

Nee, in principe heeft het bieden van opvang geen gevolgen voor de hoogte en de duur van UWV-uitkeringen. Wel geldt dat het verstandig is om de opvang te melden bij het UWV. Voor specifieke vragen en advies kun je contact opnemen met het UWV.

De overheid wil voorkomen dat het bieden van opvang gevolgen heeft voor de hoogte en duur van je uitkering. Bekijk hier meer informatie over dit onderwerp. Maak in ieder geval altijd melding bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) dat je gasten ontvangt. Vermeld daarbij ook eventuele afspraken die zijn gemaakt met je gast over een tegemoetkoming in de woonlasten.