Het project RefugeeHomeNL heeft mooie resultaten opgeleverd en laten zien dat het spontane hulpaanbod uit de samenleving met ondersteuning vanuit samenwerkende ngo’s tot duurzame en veilige opvang heeft geleid. De ervaringen die met RefugeeHomeNL zijn opgedaan, worden vertaald in een aanpak die bij een volgende humanitaire crisis snel en soepel kan worden ingevoerd. Daarnaast zal deze website nog enige tijd actief zijn om informatie en kennis te delen met iedereen die Particuliere Opvang biedt of dit overweegt.

De vier partijen en het ministerie hebben in onderling overleg besloten om geen nieuwe subsidieaanvraag voor het jaar 2024 te doen. De belangrijkste reden om te stoppen zijn de sterk teruglopende vraag van gasten en beschikbare gastgezinnen. Bovendien blijkt dat de voorkeur voor een woonplaats van de ontheemde (Randstad en grotere steden) en het aanbod aan beschikbare gastgezinnen steeds moeilijker te matchen is. Het samenwonen via RefugeeHomeNL wordt in principe aangegaan voor een periode van 3 maanden. In een deel van de gevallen besluiten gast en gastgezin het samenwonen in goed overleg voort te zetten. Het samenwonen verloopt doorgaans in goede harmonie. De behoefte aan begeleiding en ondersteuning van deze langdurige samenwoners is daarom gering. Ook is er sprake van een natuurlijke afloop van het aantal samenwoningen. Oekraïense ontheemden keren in sommige gevallen terug naar Oekraïne of blijken in staat om op eigen kracht zelfstandige woonruimte te vinden.

In totaal hebben 3.458 vluchtelingen uit Oekraïne in 1.726 Nederlandse gastgezinnen via RefugeeHomeNL een tijdelijk thuis gevonden.

De vier partijen binnen RefugeeHomeNL waren ieder verantwoordelijk voor een deel van de uitvoering en samen voor het geheel:

• Takecarebnb – beheerde de aanmeldingen, voerde screeningsgesprekken met gastgezinnen en maakte de eerste koppeling tussen vraag en aanbod
• Rode Kruis – de Verbinders van het Rode Kruis brengen gast en gastgezinnen in contact en zorgen voor de wederzijdse kennismaking, voerden intakegesprekken met gasten. Daarnaast zijn de projectleiding en zaken als communicatie belegd bij het Rode Kruis
• Leger des Heils – De Gasthuishouden-Ondersteuners zijn vrijwilligers van het Leger des Heils en begeleidden gastgezin en gast tijdens de samenwoonperiode
• VluchtelingenWerk Nederland – Een vrijwilliger van VluchtelingenWerk zocht contact met de gast tijdens het samenwonen en bood daarnaast een breed aanbod aan advies en informatie, via RefugeeHelp en de contactlijnen

Kort na de Russische inval in Oekraïne kwam een grote vluchtelingenstroom op gang. Vele tienduizenden Oekraïners vluchtten naar Nederland. Er ontstond tegelijkertijd een groot spontaan hulpaanbod vanuit onze samenleving om deze mensen (tijdelijk) onderdak te bieden. In maart 2022 zijn de initiatieven van de vier partijen op voorspraak van het ministerie gebundeld onder de naam RefugeeHomeNL. Na enkele maanden van voorbereiden en proefdraaien, is het project vanaf juni 2022 in heel Nederland uitgerold.

Helaas kunnen wij geen ondersteuning bieden in het vinden van zelfstandige woonruimte voor je gast. Huisvesting en opvang buiten ons project om is een verantwoordelijkheid van gast zelf. Neem voor hulp en advies contact op met de gemeente.

RefugeeHomeNL is een consortium (samenwerkingsverband) tussen vier partijen dat is opgericht op initiatief van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Het Nederlandse Rode Kruis, het Leger des Heils, Vluchtelingenwerk en Stichting Takecarebnb bundelen hun krachten in RefugeeHomeNL met als doel een veilige, duurzame en humane vorm van particuliere opvang aan Oekraïense ontheemden te coördineren en te faciliteren. Wij brengen de vraag van vluchtelingen uit Oekraïne samen met het spontane hulpaanbod van Nederlandse gastgezinnen en bieden zowel gast als gastgezin support om het verblijf prettig en veilig te laten verlopen. In maart 2022 is het consortium gestart. Het project RefugeeHomeNL is op 31 december 2023 gestopt.

Ja, het is mogelijk om Nederland tijdelijk te verlaten voor bijvoorbeeld familiebezoek. Om verzekerd te blijven van je rechten in Nederland dient het vertrek altijd aangekondigd te worden bij de gemeente. Bij terugkeer dient de gast dit ook weer te melden bij de gemeente. De maximale duur van een verblijf buiten Nederland is 28 dagen. Langer wegblijven of onaangekondigd vertrekken en terugkomen kan consequenties hebben voor de rechten van je gast. Meer informatie lees je hier.

Je gast heeft de volgende opties als het verblijf eindigt. Die zijn:

• Opvang in een Gemeentelijke Opvanglocatie
• Zelfstandig woonruimte vinden (particuliere opvang buiten RefugeeHomeNL om, huren of kopen)
• Terugkeer naar Oekraïne of ander land van herkomst

Gemeentelijke Opvang

Zo lang je gast valt onder de Tijdelijke Richtlijn, behoudt hij of zij recht op opvang. Hiervoor kan je gast altijd terecht bij de Gemeentelijke Opvang. In eerste instantie neemt je gast hiervoor contact op met de gemeente waar hij/zij nu woont of graag naartoe wilt. De gemeente bekijkt of er in desbetreffende gemeente plek is. Als er geen plek is, wordt binnen de Veiligheidsregio gekeken waar ruimte is. Is ook binnen de regio geen ruimte? Dan wordt overgegaan tot plaatsing buiten de huidige of voorkeursregio.

Zelfstandig woonruimte

Steeds vaker slagen gasten erin om zelfstandig woonruimte te vinden. Bijvoorbeeld bij vrienden of familie, via een ander initiatief voor particuliere opvang of door een kamer of een appartement te huren. Let op: bij zelfstandig huren of kopen van woonruimte verliest je gast het recht op leefgeld.

Terugkeer

De gast kan ook besluiten terug te keren naar Oekraïne. De Dienst Terugkeer & Vertrek biedt hierin ondersteuning. Ons advies is om eerst informatie in te winnen via RefugeeHelp. Voor gasten met niet-Oekraïense nationaliteit (de zogenaamde derdelanders) die willen terugkeren naar hun oorspronkelijke land van herkomst, kan een beroep worden gedaan op de expertise van IOM (UN Migration).

Uiteraard, kan en mag dit als gast en gastgezin dit zien zitten! Tot 4 maart 2025 is de Richtlijn Tijdelijke Bescherming van kracht en houden vluchtelingen uit Oekraïne recht op opvang, werk, onderwijs en medische zorg in alle EU-lidstaten.

Ja, vluchtelingen uit Oekraïne mogen een auto kopen met een Nederlands kenteken. Voor hen geldt dan dat zij:

• Een WA-verzekering moeten afsluiten
• Motorrijtuigenbelasting moeten betalen
• Het kenteken van de auto op hun eigen naam moeten overschrijven: daarvoor is geldige legitimatie nodig en een uittreksel uit de BRP (aan te vragen bij de gemeente)

Ja, een Oekraïense auto kan in Nederland worden gebruikt, wanneer deze wordt geregistreerd. Er geldt dan een vrijstelling van de belasting van personenauto’s en motorrijwielen. Om daarvoor in aanmerking te komen, moet er zijn voldaan aan de volgende voorwaarden:

• Het motorrijtuig staat ingeschreven in het Oekraïense kentekenregister
• De gast is zelf met het betreffende voertuig naar Nederland gekomen
• Het voertuig wordt geregistreerd bij de Belastingdienst

Op de website van de Belastingdienst staat stap voor stap uitgelegd hoe dit werkt.