Op 31 december 2023 is het project RefugeeHomeNL beëindigd. Er worden via RefugeeHomeNL geen matches tussen Nederlandse gastgezinnen en vluchtelingen uit Oekraïne gemaakt. Ook zijn wij gestopt het begeleiden en ondersteunen van samenwoners. Wél blijft deze website voorlopig actief als informatiebron voor iedereen die opvang aan Oekraïense vluchtelingen biedt of dit overweegt te doen.

Advies en hulp in 2024

Wordt het samenwonen in 2024 voortgezet? Of besluit je via een ander initiatief om (opnieuw) gastgezin te worden? Dan kun je vanaf 1 januari onder andere terecht bij:

• Je eigen gemeente voor alles rondom huisvesting, werk, inkomen, welzijnswerk en maatschappelijke ondersteuning
• De Handreiking POO van de Rijksoverheid met basisinformatie voor iedereen die Particuliere Opvang biedt
• Het platform RefugeeHelp.nl van VluchtelingenWerk met informatie en advies voor vluchtelingen en uitgebreide contactmogelijkheden
• Je eigen huisarts is eerste aanspreekpunt voor fysieke en mentale klachten van je gasten en kan doorverwijzen naar ziekenhuis of juiste instantie
• Neem contact op met het landelijke politienummer 0900 – 8844 bij onveilige situaties en zorgelijke signalen
• Neem contact op met 112 bij alle dreigende en acute situaties
• Onze website rhnl.nl blijft voorlopig in de lucht en bevat veel achtergrondinformatie, tips en advies om het samenwonen te laten slagen

Het telefoonnummer van de Rode Kruis WhatsApp Hulplijn is veranderd. Het nieuwe nummer van de Hulplijn is: +31 97 0102 86 964.

De Hulplijn is bedoeld voor vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland. Zij krijgen via de Hulplijn in hun eigen taal advies en informatie. Bijvoorbeeld over opvangmogelijkheden in Nederland, een acute hulpvraag of het zoeken van familieleden en vrienden.

Op 28 september hebben de EU-lidstaten besloten om de huidige Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) met een jaar te verlengen. Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen tot en met 4 maart 2025 in de EU-lidstaten verblijven. Zij hebben tot die tijd recht op opvang, medische zorg, werk en onderwijs.

Het kabinet werkt momenteel keuzes uit voor het verblijf en terugkeer van vluchtelingen uit Oekraïne na 2 maart 2025. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft besloten de gevolgen voor de groep Derdelanders (mensen met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne) te bevriezen tot de Raad van State een uitspraak heeft gedaan.

Meer informatie over dit onderwerp in verschillende talen vind je hier.

Wijzigingen in het leefgeld vanaf 1 oktober

Vanaf 1 oktober 2023 geldt een wijziging in het leefgeld voor vluchtelingen uit Oekraïne. Het leefgeld bestaat uit 3 onderdelen: kleedgeld, eetgeld en een extra toelage voor mensen die in een gastgezin verblijven. Zowel het kleedgeld als het eetgeld worden verhoogd om prijsstijgingen te compenseren.

De extra toelage voor mensen die in een gastgezin verblijven, wordt echter verlaagd: van €93,- naar €80,91 per maand. De hoogte van de extra toelage is bepaald door het Nibud. De verlaging wordt doorgevoerd, omdat de gemiddelde maandelijkse kosten voor gas, water en elektra zijn gedaald. Ga in gesprek met je gast over deze wijziging als jullie afspraken hebben gemaakt over een tegemoetkoming in de woonlasten. Meer informatie over dit onderwerp is hier te vinden in verschillende talen.

Dit weekend heeft de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid op advies van de raad van state besloten dat ‘derdelanders’ recht op opvang in Nederland houden totdat de Raad van State hier een definitief oordeel over heeft geveld. Ze hoeven dus niet per 4 september al weg uit de plaats waar ze verblijven.

Procedure starten

Aanleiding is een reeks spoeduitspraken van de Raad van State over het recht op verblijf van derdelanders De Raad van State stelt dat deze uitspraken weliswaar niet direct voor alle derdelanders gelden, maar dat ze wel richtinggevend zijn. Dat wil zeggen dat alle derdelanders die in beroep gaan tegen een uitspraak waardoor ze het land moeten verlaten, tot een einduitspraak in de opvang mogen blijven. Wel is het nog steeds van belang dat derdelanders een procedure starten tegen het besluit om de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) te beëindigen. Hiervoor dient men gekoppeld te worden aan een advocaat via de raad van rechtsbijstand, indien dit nog niet gebeurd is. Zo kan de advocaat nog binnen de gestelde termijn reageren.

Helpdesk voor Derdelanders

De juridische helpdesk van Vluchtelingenwerk staat klaar om vragen van derdelanders te beantwoorden en hulp te verlenen bij het starten van procedures. De helpdesk Oekraïne is elke werkdag telefonisch bereikbaar via 020-3467250 of per mail via helpdesk@vluchtelingenwerk.nl.

Wat betekent het einde van RefugeeHomeNL voor de gemeente?

Op 1 september omvat RefugeeHomeNL circa 500 samenwonende koppelingen, verdeeld over ruim 200 gemeenten in Nederland. Bij het einde van het samenwonen behouden gasten hun recht op opvang. In zo’n 40% van onze aflopende samenwoningen wordt een beroep gedaan op de Gemeentelijke Opvang. Andere oplossingen zijn particuliere opvang via familie, vrienden of lokale/regionale initiatieven, het zelfstandig huren of kopen van woonruimte en terugkeer naar Oekraïne.

Ik wil als gemeenteprofessional graag meer weten

Aarzel niet en neem contact met ons op via het contactformulier.

RefugeeHomeNL is een samenwerking tussen het Rode Kruis, het Leger des Heils, VluchtelingenWerk Nederland en Takecarebnb op voorspraak van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Het doel van RefugeeHomeNL is om de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne in Nederlandse gastgezinnen te coördineren en te begeleiden. Het Ministerie en de deelnemende partijen hebben in goed overleg besloten om het project op 31 december 2023 te beëindigen. Meer informatie over opvang en huisvesting in Nederland vind je op RefugeeHelp.nl.

We komen de laatste tijd met regelmaat tegen dat gastgezin en gast een huur- of bruikleenovereenkomst aangaan. In dit bericht zetten we een aantal voor- en nadelen daarvan op een rij. We adviseren je dringend om je vooraf goed te laten informeren, want de impact ervan kan groot zijn voor gast en gastgezin.

Geen particuliere opvang

Zodra gastgezin en gast een huurcontract of andere overeenkomst aangaan, vallen zij niet meer onder de particuliere opvang. Van wederzijdse vrijwillige opvang is dan geen sprake meer. RefugeeHomeNL staat op het standpunt dat we hen in dat geval ook geen begeleiding meer kunnen bieden. Immers, onze opdracht beperkt zich tot het coördineren en begeleiden van particuliere opvang.

Andere rechten en plichten

Het formaliseren van het samenwonen door het aangaan van een huurcontract of overeenkomst, brengt voor zowel gast als gastgezin andere rechten en plichten met zich mee. Ook kan deze situatie (nadelige) financiële gevolgen zetten. Denk hierbij aan het stopzetten van het leefgeld aan de gast en mogelijke gevolgen voor de hoogte van uitkeringen en toeslagen van het gastgezin. Daarnaast komen inkomsten uit verhuur in aanmerking voor de inkomensbelasting.

Laat je goed informeren

Aan de andere kant kan het formaliseren van opvang tot een huurcontract ook voordelen met zich meebrengen. Denk hierbij aan het bieden van perspectief aan de gast op een langdurig(er) verblijf met de rechten en plichten die hierbij horen. Of het meer substantieel bijdragen in de woon- en energielasten van het gastgezin. Ons advies is om je eerst goed voor te laten lichten over de voor- en nadelen. Deze pagina is mogelijk een handig vertrekpunt voor de zoektocht naar informatie.

Derdelanders zijn personen die uit Oekraïne naar Nederland zijn gevlucht en alleen beschikken over een tijdelijke verblijfstatus voor Oekraïne. Denk hierbij aan werk- of studievisum. Deze mensen vallen tot 4 september 2023 onder de Tijdelijke Richtlijn.

Terugkeer of asielaanvraag

Voor de Derdelanders geldt dat zij op 4 september dienen te vertrekken uit Nederland. Een groot deel van deze groep heeft inmiddels een asielaanvraag gedaan in Nederland. Totdat de procedure is doorlopen, mogen zij in Nederland blijven.

Derdelanders en RefugeeHomeNL

Naar schatting 15 personen verblijven op dit moment in de particuliere opvang via RefugeeHomeNL. Waar bekend, staan wij in nauw contact met gast en gastgezin. Personen die inmiddels in de asielprocedure zitten, mogen blijven wonen bij hun gastgezin. Echter, het verblijf wordt dan voortgezet onder de zogenaamde logeerregeling van het COA. De ondersteuning aan gast en gastgezin vanuit RefugeeHomeNL stopt op dat moment.

Aan het eind van dit jaar, verschijnt een rapportage over het project RefugeeHomeNL. Hierin worden de resultaten van het project gedeeld. Naast cijfers, grafieken en tabellen willen wij in de rapportage ook graag het verhaal achter RefugeeHomeNL vertellen aan de hand van ervaringsverhalen van gasten en gastgezinnen.

Heb jij als gastgezin samen met je gast een mooi, ontroerend, heftig of liefdevol verhaal met ons te delen? Dan horen wij dit graag. Je kunt jouw bijdrage van maximaal 2.000 woorden en bij voorkeur met enkele foto’s insturen via refugeehomenl@redcross.nl. We nemen daarna zo spoedig mogelijk contact met je op.

Vanaf 1 februari is het leefgeld voor Oekraïners gewijzigd. De hoogte van het leefgeld is nu afhankelijk van de grootte en samenstelling van het gezin. Oekraïners die verblijven in particuliere gastgezinnen krijgen daarnaast maandelijks een extra toeslag van €93,- per persoon. Dit geld kan worden gebruikt voor bijvoorbeeld openbaar vervoer, familiebezoek en sport. Ook kunnen ze het geld gebruiken om bij te dragen aan de kosten va het gastgezin. Dit is echter niet verplicht.

Tip: ga in gesprek

Veel gasten en gastgezinnen die via RefugeeHomeNL samenwonen hebben afspraken gemaakt over een bijdrage in de kosten. Ons advies is om met elkaar hierover in gesprek te gaan. Wat betekenen de wijzigingen in het leefgeld voor jullie afspraken? En kunnen gast en gastgezin tot nieuwe afspraken komen? Desgewenst kan de Gasthuishouden-ondersteuner van het Leger des Heils jullie hierbij helpen. Uiteraard is het niet de bedoeling dat de (vrijwillige) bijdrage van de gast de hoogte van zijn of haar leefgeld overstijgt.

Meer weten

De Rijksoverheid heeft de wijzigingen in het leefgeld vertaald in overzichtelijke factsheets. De factsheets zijn beschikbaar in het Nederlands, Engels en Oekraïens. Je kunt de factsheets hier downloaden.